Saturday 16 July 2016

KA BAWKSAWP
(Benjamin Lalhmingliana)

Ka thinlung hi I ti kehsawm a,
A kehsawm nawi hi ka remkhawm thiam tawhlo.
Ka bawksawp reng mai zawng anih hi

Ka thinlung hi I vit a,
A thuk lutuk hi tuar ngaihna hrelo in,
Ka bawksawp reng mai zawng anih hi.

Ka thinlung hi I Tai thler a,
Ka thui pum leh thei tawhlo,
Ka bawksawp reng mai zawng anih hi.

Ka hmangaih che itih kha,
Dawt mai ani hi a na em a,
Ka bawksawp reng mai zawng anih hi.

Hlimten val dang tang I bel ta,
I hlimna hi ka thil duh ber ni mahse,
Ka bawksawp reng mai zawng anih hi.

Friday 15 July 2016

Khawhar tih ber tur hriat loh vangin thil hi ka ziak ka ziak ve a,a that lemloh avangin lo dah that nachang leh roh nachang ka hre lo a,ka computer chhiat apiangin a bo vek zel mai a,kan zawng khawm leh a, a then chu ka hai chhuak a, athen ka ziak nawn bawk a,a then chu hmuh zawh tawh loh te ka nei a ka ui hnuhnawh ta viau mai! Kan hma hun hi hriat a nilo a engtikni ah emaw kan la thi dawn a tu leh fate lo chhiar ve ah ho te te kan ziak te hi lo dahthat a tha in ka hre ta a ti hian ka hmuh theih chhun chhun ka dahtha ta mai e..:D                                          

                           1.MANUNI

ka han harhchhuak hlawl a,damdawiin khumah ka lo mu rengmai a.ka bulah chuan ka pasal kIMA chu a lo thu a,zawi te hian la che rih suh aw... a rawn ti a.engtia rei nge he tah hian ka awm?enge ka chungah lo thleng?Kan ngaihtuah ngial pohin ka ngaihtuah chhuak mai theilo leh nghal!!

TUNHMA HUN

Kima nen hian tlei rawl chhuah hlim hlawt a tang a in ngai zawng kan ni a,Veng khatah,school khatah leh kohhran khat a lawi kan nih a vangin kan in hmu nitin tih theih a ni mai.Ka tan chuan ka engkim a ni ringawt mai a,ka hmu ning thei thlawt lo a ni ber e.college kan han zawh hlim hlawt chuan kan innei ta nge nge a.Chhungte pon kan in zui rei tawh a vangin rem lohna an siam lemlo.Kan han innei chu kan hlim dun ve khop a,khawilo kal na a piangah kan in zui a,midang hi kan ngai lo mai poh nilo in kan mamawh lo a ni ber e.Vanneih thlak deuhin Kima'n hna chhete a lo hmu ve hlauh bawk a,chhungte tibuailo a mahni a inrel bawl hran tha ve in kan hria a kan indang ve ta rawih a.kan inluah chu fal deuh,te fel khar mai hi a ni.chulai na na na chuan tu dang hi kan ngai biklo,kan lungawi ve hliah hliah a.Kan inneih atang in kumthum a lo ni ve ta reng mai,hna han thawh mai tur ka hmuh theih rih loh a vangin nitin innghah chu ka tih tur a ni rih mai a,tlai dar 5 a Kima lo haw hi chuan khua a lo har hman tawh hle thin.

CHHIATTAWH NI CHU

Hemi ni tak hi Kima te hlawh lakni a nia Bazarah a lo pengkual ve kher bawk a ni!!.Tlaiah chuan chawhmeh turte buatsaih pahin thuk ka lo vil mek a,TV-a zai ka lo ti ring hret nge ni kawngkhar in hawng ri ka hre miah lo!Ka chaw chhuang zo sitting room lam a ka phei tur kan in her chu ka bul setah hian palian deuh hi a lo ding reng mai a,a hmel a tang chuan diklo ka hmu nghal a, au chhuah kan tum chu ka hrawkah a rawn rek nghal a,ka bek chu a ri chawrh a ka mit deuh sul a,chu chu ka thil hriat chhuah theih awmchhun a ni deuh ta ringawt ani.

Tlai a Kima lo haw chuan khumah thi hnuangin min lo chhar a lo ni awm e,chupa chuan min pawngsual hnuah chemtein min vit a, thi kalsanin min kalsan a lo ni a. Chawlhkar khat chhung nikhawhrelo a ka awm hnuah ka ka lo harhchhuak leh thei hram a lo ni.Thil kan hriat chhuah tirh chuan awmngaihna thlawt hi a awm lo.Ka taksa a hliam chi hrang hrang chu a na lo,ka thinlung hi a na ngawih ngawih.Na reng reng hi a nat lutuk chuan kan lo sawi chhuak peih lo,kan ngawi hmak!Tin, sawi chhuak tur pon chakna ka nei thlawtlo!Hlauhna in min zem a,Kima a awm loh chuan ka thla a muang thei lo.Tunhma khan kahmangaihin ka mamawh thinin ka lo inhria a,khang hun lai khan mamawh awmzia poh ka lo hre tak tak lo a lo ni!

DAMDAWIIN CHHUAH HNU

Damdawiin-ah kha chuan kan ri luih luih a a zia tak a awm,chhuah hnuah a buaithlak dawn chauh a lo ni!.Damdawiin a tang a kan chhuah zan chuan mittui a tla tlaivar hi a ni ringawt.Kima'n a la na em em leh ka khawngaihna chuan ka rilru hi thuahhnih in a delh a,inhnem tur zawk poh kan awm chuang lo.Kima nen hian tleirawl chhuah a tang a inngaizawng kan nih a vangin midang hi ka la hawi chhin ngai lo,a tan hian kan tarkun thlengin ka in pe pumhlum ang,engpoh kan chungah lo thleng se ka lo ti thin a nia....mihring hian kan hma lam hun kan va hrelo tak em!

Hei mai hi a nilo! HIV ka positive em tih thleng a in test a ngai.Thla a vei ve beuh beuh a vanneihthlak takin HIV chu ka lo positive lo hlauh.Mahse,thil dang a la awm tlat!! Ka awmdan a diklo a ni,ka luak a chhuak ta fo mai.Kima ka hrilh ngam mai si lo,a rukin tlaiah inentir turin clinic lam panin huphurh takin ka phei ta chhat chhat a.Doctor in min han en a,KA HLAUH ANG NGEI A NI! i rai a nih hi min ti tlat!

Clinic atang a kan chhuak chu ka mit sulh in ka hria.Engtin nge Kima ka hrilh tak ang? Min la nei chhunzawm zel duh angngem? Engtin nge he naupang lo piang tur khawvel a ka mi huat ber fa hi ka hmangaih theih ang? Chung zawng zawng ngaihtuah chung chuan lungchhe takin in lam ka pan ta hnak hnak a.

                     2.A THLAN NGHENG IN KA THU A,KA TAP A..

Kum 20 dawn aliam ta,kan tleirawl chhuak hlawl kha ania kan vengah mitthi a awm a,keini rawlthar rual chu thlankhurh pu tur in kan chhuak ve sang sang a,kan lung putna chu pialtlep a ni a,mahni tawk a lian tha leng lawng ka pu a ka thianpa nen chuan kan inzui thla a,ka thianpa in kal fimkhur rawh aw a nal a nia a ti zo chiah chu patek ka rap a ka tleng ta a,ka kut dinglam ka inbengkhalhna chu ka lung put chuan a rawn chhu ri no chak a,a hit muih nghal a,na erawh ka hrelo.Ka kut chu ka zuk en thla a,a var huar a zungtang pahnih chu a sawp nghal vek,ka thianpa chuan a rawn hup nghal a,chak takin damdawiin lam panin kan tlan chho nghal a.Siam that theih a ni tawhlo a tan tur nge tan loh a dah ve mai mai tih vel kha kan buaipui ber a ni.Ka nu hi beiseina ngah chi a ni a Silchar i pan teh ang u a ti deuh tlat a ka kutna te a dam fel deuh hnu chuan sum neih ang ang nen Silchar chu kan pan ta rawih a.

Silchar kal chu ka hreh em em mai a achhan ber chu Partei vang a ni.Partei chu mikhual nula kan thenawm a thleng hmeltha tak mai a ni a.Matric exam zo aNi te rawn tlawh a ni.Class 5 kan nih lai hian aNi te hnenah hian kum khat a awm thin a,kan school luhna a in ang bawk a school kan kal rual a,school ah kan in kawm a,kan haw rual a,ban veleh kan inkawmleh a chuti reng reng a in zui chu kan ni.Class 6 kan nih dawnin engmah sawilo in a bo ta daih a,Aizawl lamah school luh zawm turin a phei a lo ni a,naupang ta na na na chuan zawnchhuah dan ka hre silo a ngai ru angreng takin kum tam ka awm a,class 10 exam zawhah ka hmu leh hlawl a,naupang fai ving veng thin kha nula tlawntlai tha zet a lo ni tawh a.

Tumkhat sunday zingah Kohhran chanchinbu ka sem in Pi chhuani(Partei Ni) te in chu kik mangloin ka lut tlang pawp a,nula pakhat hian chhuat a lo nawt a,"Hei aw,in chanchinbu"tih pahin han chhuah leh mai kan tum a,chunu chu a rawn hawi phei a,"Bena i ni em?" a rawn ti a, kan enchiang a Partei a lo ni reng a!A hmeltha kher mai!Ka thinphu chu a rang sawtin ka hria a.Kan in chibai lawp lawp a ka rinaiin sawi tur erawh ka haihchham! Zanah ka thianpa ka sawm a kan leng ta rawih a,chuta tang chuan thlathum chhung chu khel loin zantin kan leng ta a.Ka duh a,ka vei a,thil dang ka ngaihtuah theilo,a mah pawn min duh tih a ti lang a,zep thu a awmlo.Mahse,thil pakhat harsatna a awm ta tlat!Ka thianpa leng tur a ka sawm khan engmah ka lo hrilh chiang silo a,leng ang ka ti ringawt kha a nia kan haw ta kha "ka duh zawng tak a ni min lo biak rawh aw" a ti ta tlat pek a.Thil a ti khirhkhan zo vek,ka biak duh biklo na a thiante bialnu rimpui kal hian ka kal zantin ta ringawt mai a.Ka kut chhiat avang khan karhnih ngawt ka lenglo zui bawk nen ka khua a harin tihdan tur ka ngaihtuah nasa khawp mai a.

Silchar kan kal dawn zan chuan hetia engmah hrilh loh chu a diklo, zanin chu tumah sawmloin ka leng rawih ang a ka duh thu ka hrilh hrim hrim ang ka ti a,zanah chuan kut la awrh bur chungin ka leng phei ta a.Dar 10 a rik pawh chuan engmah sawina hun ka nei ta reng reng lo mai a,vanduaithlak takin a chhungte film hmuhnawm tih zawng tak TV ah a chhuak pek a,tuilo zetin kan en ho ta vel mai mai a.Ka beidawng chuan "kan haw tawh ange,naktuk zing kan zin dawn sia" ka ti a ka tho a.Partei chuan Gate thleng min thlah a,Gate bulah chuan a banah kan chelh a,ka lamah ka pawt hnai deuh a, a khabe ah kan dawm a,a tanglo,ka zuk fawp a...min fawp let lemlo a,a tang em hleilo a,a ka tlem a ang deuh a,a khur der der a.Kan thlah chu "mangtha aw" tih pahin chak deuhin in lam panin a let phei a.Kha hun te kha hote mah nise ka tan chuan zan tam ka mut theihloh phah a,beiseina eng min siam a,Silchar a kan awmchhung a hrehawm ka tuar theih phah nachhan a ni.

Silchar ah chuan thla thum ngawt kan zuk awm a,Partei ngai bawk si,kut hmanthiam lam chhe bawk ka ningin ka hnual ngang mai,ka tihtur hre lo chuan vei ziak ka zir ta ngat ngat a.Silchar a tanga kan haw zan chuan phur deuh in Partei Ni te in pan chuan ka thil hawn sak nen ka phei nghal a,ka thlen chuan tala lianpuiin kawngkhar a lo inkalh bur a,kan zawh chian chuan aNi te chu Aizawlah anlo pem daih chu niin!Thla khat hnuah a thiannu hnen atangin an address ka dil chhuak hram a,thiante hmai zah vangin ka duh ang zawng zawng ka sawi ngamlo a ka va insum tawh bik dawnlo em,ka thianpa kha a duhlo a keimah a lawm min duh,mai mai, ti rilru chungin uluk deuhin a lehkha tur vei zawngin ka ziak ta a.Ka thil ziak chu ka lo inup nasa bawk a ka ziak thlum ngang mai a,ka duh thu,ka hrilh lawk ngam loh thu...engkim ka ziak lang a.Thil vanduaithlak deuh a thleng leh ta!Kei hi mi talent nei deuh ka ni roh a,ka vei zawng ziak hi amuang na a ding zawng ka ziah aiin a tha daih a,chu chuan thil a ti sukuk zo ta.Kar khat hnu a lehkha chhanna ka hmuh chuan hmangaihna lam reng reng a in ziak ve ta lo,"midang i ziahtir a ni maw"?.. "I unau te rawn thawn a mi"? tih vel bak chhanna ka dawng ta reng reng lo!Ka insawi ngial pawn ralkhat a tang chuan ka sawifel thei ta lo.Awmna hmun a lo hran phei chuan thil hote fel mai thei hi a lo fel mai thei awzawng lo a,lehkha kan inthawn khat tial tial a kan zuzi chu a ni ta der a.

In hmuh tih ni reng reng a awm loh a vangin kum 8 lai a vei ta,Partei pawh ka ngaihtuah ta ngailo a,ngaihzawng te pawh ka thlak ve zut hman tawh a,a chang chuan engtin nge a awm ve ang aw tih te chu ka ngaihtuah chhuak ve zauh thin na a ka vei tawh lo.Kei pawh hnathawhna a vangin Aizawlah ah ka awm tawh a,mahniin in ka luah a ka buai ve thin khawp mai.Inrinni tlaikhat chu ka bazar a,chawhmeh eng eng emaw ka lei chu tuemaw hian min en tlat a hriatna ka nei a kan hawi chhuak a kan enkual chu hmeichhe pakhat kawr eng ha,ngo lam deuh hian min lo en reng a,kan enchiang a,a lo nui ver ver a,ka hai tep!Ka thinlung a thi daih tawh a ka lo ngaih chu a lo ni awzawnglo a,ka thin a phu nasa ngei mai.Partei ngei a ni! Ka pan phei a,kan inchibai chu rei ngial a kut ka chu ka hum a,a hmel leh min melh dan atang chuan a rilruah ka thi biklo tih ka chiang,kan nunhlui zawng zawng chu a thar diai in a rawn lang zut zut a...kan ti ti bawrh bawrh a,chanchin te kan inzawt a,a bulhnai lawk Restaurant ah chuan kan chawl dun ta a.Thil hrang hrang kan in zawt a,kan nui dun a,kan inthlahlel a ni.Tleirawllai ang a zah em em kha a awm tawhlo bawk a ka duh thu ka hrilh ngei a ngai,hun leh kum tha tam tak a lo thlawnin kan khawhral tawh a tun tumah hi chuan bawh pelh ka tum tawhlo.Ka duh thu leh ka theihnghilh theihloh thu te,ka vei nasat zia te thiam tawkin ka hrilh a.A ni lah chu a inngaihtuah buai khawp mai,a hmel chu a thutak hle a,engtinmah min chhang lo,nakinah ka rilru ka la hrilh ang che,helai chu a remlo emai a ti tlat a,ngaiawh bawk chuan kan inthen leh ta a.Tun tum chu tlemin a ngaihthat thlak ta e,min duh ve em em tih a awmdan atangin ka hre ta bawk in ka hria a rilru pawh a zangkhai a len huntur ngawt ka rilruah a lut leh tawh a.

Inrinni leh Sunday chu inkhawm zan a nih vangin ka leng lo a,Partei te hi Saikhamakawn daih ah an awm vangin inkhawm ban a len chu a tih chi loh a ni.Monday ah ka lo leng ang ka tih vangin Monday chu zing kar a tangin ka engemaw ti huih a,office ah pawh thiante bulah ka awm peihlo a,a hma thei ang ber a haw dan ringawt ka ngaihtuah.Ka office bang hmanhmawh tak a eirawng ka bawl lai chuan kawngkhar tuemawin a rawn kik karh karh a,lo lut rawh ka ti a kawng kan hawn chuan naupangte pakhat hi a lo ni a."Kapu,nu pakhatin lehkha hi min lo pek sak teh a ti" a rawn ti a.Envelope kawm a kut ziak atang chuan chuan Partei ziak a ni tih ka hre nghal a,'ka lawm e' tih pahin kawng ka khar a,ka kalh nghal a,kan hawng chu cigarate case leh lehkhathawn a lo awm a,lehkha ah chuan ti hian a lo inziak a.

Dearest Ben,

Kum tam tak theihnghilh che ka lo tum tawh a,nimin piah a kan inhmuh hlawl khan khang ka lo tum ve na leh ka duhna che reh tawh se ka duh em em kha a la rehlo tih ka hre chhuak,pa fing tak i ni a ka rilru put hmang leh ka hmangaih che tih hi sawi ngailo in i hre vek e.Kha zan(gate bul a ka thlah zan che) kha khamlo takin ka la ngaihtuah thin.Lehkha i rawn thawn kha i kut a chhiat a vangin midang ziak a nih ka hlau a ka rilru zawng zawng ka sawi lang ngam lo a ni,mahse kum rei tak min rawn zawnchhuah ringin ka lo nghak che asin!Nang lah kha i beidawng ta vat si a,in dem tur bik poh kan awmlo a,kan la naupang a,kan zakzum dunin kan beidawng hma em ani.

Hei i cigarate case kha ka rawn dah tel e.Ila hria em?Hman a i rawn len a abo i tih kha.Ka hmangaih che a ni tih ka hrilhtheih hunah ka pe let ang che ka ti a,ka nite gate bulah khan pek che ka tum a engmah ka sawi thei ta silo a,hei tunah ka pe let a che.Ka hmangaih che a ka hmangaih reng ang che.

Thil pakhat erawh sawi ka duh,ka nunah hian nang lo chu ngaihzawng dang reng reng ka nei ngailo a,mahse engemaw lai atang khan ka beidawng em em a,theihnghilh tum mai che thain ka hre ta a ni.In theihnghilh theih nan a tha ber hi ngaihzawng dang neih hi ani tih thianten an sawi thin a,tichuan nikum a tang khan Aizawl kan awm tirh a tang a min beisei ve tlat tu ka ngaizawng ve ta ringawt mai a ni...Hetah mai hian tawp se chuan a fel mai tur hi ania mahse a ni silo, tunah hian ka ruak tlatlo,nau thla li mi ka pai mek a ni.Kei chu hmangaih tlak ka awm tawhlo a,tih theih engmah kan nei tawh lo,chhungkaw hlim tak din tur a duhsakna hlan mai loh che chu.

Thla a en zual chang te,khawhar zual changte erawh chuan "kumkhat lek in lo lang hma la chuan aw.." tih hi ka ngaihtuah fo dawn a nih hi.

Love, Partei.

Chuta tang chuan ka hmu ta ngailo a.Kei pawh nupui fanau nei in rei vaklo ah chhungkua ka din ve a,hnathawh a vangin hmun hrang hrangah ka kual a,a tawp ah ka seilenna hmunah min sawn hlawl a.Partei pawh ka ngaihtuah chhuak ngai tawhlo a,a chanchin pawh ka hre ngai ta lo.A chanchin ka hriat leh hmasak ber chu khawhar chhungte pual TV a ka en atangin a ni a,chu chu thla hmasa daih khan a ni.cancer vangin a thi a ni awm e.Lunglei a tangin a thlan tlawh turin Aizawl ka zin phei a,a thlan pangpar te chu a lo la thar iar a,a thlan ngheng chuan ka thu a he thu hi ka ziak ta ani.

             

3.HRANGTHANCHHUMA

A hming chu Chhuma a ni,a mah chuan Hrangchhum ti a koh a duh zawk.Dawr inep chiah a awm kan nih a vangin nitin kan duh emaw duhlo emaw in melh reng a ngai,a chang chuan a dawr ah pawh ka va leng lut ve fo,lenluh chang chuan a titi kan ngaithla ber thin,a titi thiam vang nilo in kan tawng ve hmanlo.A titi a piang a a sawi ve ziah chu an BE zirlai ani,tak tak nge tih erawh tu hriat va ni suh.A zirna hmun zawh lah hian "Khutah Delhi kawng ah" a ti mai zel,tlang kam a tang a ka hriat danin Silchar ah engemaw zir chuan thlaruk vel a awm tawh a ni awm e.Bajaj tawng deuh a nei a,Bajaj that zia hi a sawi tam pawl a ni bawk.Tlaiah hian haw turin min lo sawm ziah,a Bajaj chungchang min hrilh duh tih ka hria a ka zui haw ve mai thin bawk a.Ka nin ber chu kan haw chhung zawng a BE zir lai a sawi ziah hi a ni.rei deuh hnu chuan tihdan ka hria a headphone in hla ka ngaithla mai zel.Chhuma hi fakna deuh ka nei,a titi tawh chuan kan ngaihthlak leh ngaihthlak loh hi a ngaipawimawh lo,a sawiduh chin a sawi tho tho.

Hemi tlai kan haw pawh hi a titi leh pek a,headphone hmangin keiin hla ka ngaithla.Khua a thim deuh chhulh tawh a,thawk leh khatah a ding thut a a chiau ta hlut a,kan enchiang a kawngsir a nula lo mu reng chu ka hmu ve a,rui chatthla mu tih ka hre nghal.Han sawi harh kan tum a a harh thei lo,Chhum a chu a inti SherlockHolmes ta a,"Hei miin an pawngsual a an kalsan tawp a nih hi,damdawiin kan panpui a ngai a ni" a ti a.Keiin a ruichathla a nih hi ka ti ve thung,rei ngial kan inhnial a,ka hnial hneh dawn chuang lo,damdawiin lamah kan in pathum phei ta a.A laiah nula i chu a thu a,a hnung ber a tangin ka chelh a ka thinrim phei tun mai.

Damdawiin ah chuan casualty ah kan dah lut tawp a,engmah sawifiah lemloin kan nghak ve tawp a.Tawnglam hi ka pachhiat em vangin Chhuma chu ka ring tawp a ani lahin eng sawifiah a tum bik lem hleilo a.Reife hnuah Doctor chuan a harh tawh e lolut teh u arawn ti a.Kan va lut chu Doctor chuan ka thianpa chibai pah chuan "Ka lawmpui a che,nau a pai mek a nih hi" a rawn ti.Han insawifiah ngial a tum a Nula-i lah chuan Chhuma kawh pah chuam "Hepa fa hi a nia ka pai" a rawn ti zui.Chhuma hrilhhai chuan tanpui beiseiin min rawn en,kei lah chu Nula chuan min kawk ve mai ang tih hlauin ka lo hmulo der.A va buaithlak em!Chhuma chuan Doctor chu a kuaihrang a a hmelhriat ngai a nih loh zia te a hrilh ngial a,kei lah chu pawnah ka chhuak vat,inrawlh ka tum tawh lo.Rei vaklo hnuah a rawnchhuak ve a kan inzui haw ta a.Tuntum kan haw chu ka lawm khawp mai,a BE zirlai chanchin a sawi ta lo!

A tuk ah chuan dawr ka lo hawng tawh a,pawr chhap leh hmai phihlo tih hriat tak hian Chhuma chu a rawn lang nawlh,"khawi teh,i dawr khar vat teh,khanu fapai kha ka fa a nilo tih chian a ngai,damdawiinah test hrang hrang va tih a ngai" a ti a kan in zui chhuak leh ta.Damdawiin chhungah chuan a lut a keiin pawnah ka lo nghak,reife hnuah a lo chhuak a test result chu kan nghak dun ta a.Reife hnuah Doctor chu a rawnchhuak a,khun khan deuhin kan awmna lam a rawn pan,"Nula fapai hi i fa a ni theilo,i chi a hut a fa i nei thei reng reng hlei nem" a rawn ti a.A va lawmawm em!Ka tho hluai a Chhuma chu han pawm nawk nawk mai tumin kan en a,a lo tum bur!Ven khat chuan kan veng huai,mahse...chihut,fa nei theilo...A va buaithlak leh zel em!Lawm hluai na chi chu a ni lem lo.

A hma ai mah a zawiin leh tumin kan in zui haw leh ta hnak hnak a.Kawngah chuan biak chi a ni tawh lo.Min chhang dawn chuang lo! Chutah thawk lehkhatah a te ta hlut a..Enge? kan ti a..."Mai mai a,Nupui leh fa pathum min anglo deuh deuh ka nei reng a lawm!!ZAWNGI" tih pahin a kut a humruh a in lam pan in a tlan ta fia fia a

4.INTHENNA RAPTHLAK

Christian Hospital Serkawn a athawh a vangin Mafeli te hi Inrinni apiangin Peripheral Clinic neiin an zin chhuak thin a,kan inneih hnu kum khatna ah he hna ah hian a lut a,Inrinni hi chu a hupphurh awm tuk zel,ngaiah ka la nei thei meuh lo a ni ber e .Tuntumah pawh hian Haulawngah an zin a,kei leh ka fanu Sangtei kum 3 mi leh kan nulaawmpui nen in kan nghak a,inrinni dang ang bawkin a reh leh vung vung mai.Tlai dar 5 a ni tawh,haulawng a tanga min rawn phone na pawh darkar khat leh achanve lai a ni ta!Engtizia nge maw ni le! Chulai tak chuan Phone a lo ri a,kapa a lo ni a."Hmanhmawh takin damdawiin ah lo kal chho nghal rawh,pukpui daiah Mafeli ten tawhsual an tawk",a dah leh nghal a.Eng tawhsual nge?An na em?khawilai tak ah? Zawh duh ka ngah tehlul nen..... muangchanna chi a nilo tih ka hria a,hmanhmawh takin damdawiin lam panin ka tlanchho ta nghal a.

Damdawiin kawtah chuan an lo awm laih laih a,tumah pawh be loin casualty kawngkhar chu kan nawm hawng rawp a,khum a lo mubam chu ralkhat a tang pawn Mafeli a ni tih ka zuk hrethei nghal a.Doctorin a marphu a lo en mek a,zawh buai ngailo in a dinhmun a tha lo tih ka hrethiam nghal.Ka nu leh pa leh ka unaute an lo awm thap tawh a,in tih pachan a ngai tih rilruah kangaihtuah chhuak nghal a.Ka zuk panhnai a,a kutah ka zuk chelh a,nikhua a la hria nge hrelo ka hre thei chiahlo,Mafel,"tangfan fan rawh aw" kan ti a,ka tah a chhuak kher mai! ka thusawi hria niawm tak in a mit a rawn meng a,chiang deuh in min rawn en a,engemaw hi sawi a rawn tum a."tawngtum rih suh,i thatchhuah hunah i sawi dawn nia" ka lo ti vat a,mahse...chumi tum chu he khawvela ka hmangaihber Mafeli dam a ka hmuh tawp na chu a lo ni ta reng mai!

Zan a lo ni a thalai ho leh in leng an tam khawp mai.Mafeli taksa chu a tuk a tangin ka hmu tawh ngai dawn lo tih ka hria a ka kalsan phal ngang lo,ka thenrual tha te an lo kal tih pawh ka hria,ka chiauau peih thlawt lo a ni.Mafeli bulah chuan ka thu a,ka tap theilo,mahse,ka mittui erawh dan rual a ni lo.ka rilruah chhanna awmlo zawhna a lo lut truk truk a,ngati bik nge....tih hi a tawpah a rawn lang leh thin.Kum thum erh awrh chauh kan la in nei a,a reilo lulai em a ni.Thihna hi zawng a nunrawng a ni,beisei tur dang hi a awmlo reng reng,engkim hi a tawp em em ringawt mai a ni.Thalai ho zai that that te,Mafeli kut vawt raih mai te,he zan vawt ruih mai te...eng kim mai hi kohdin theih an ni lo,lung ti lengtu vek an ni mai.

Khawhar inriak awm chhung zawng chu kanu in min awmpui a,Sangtei pawh Api bulah chuan lunglen hrelo in a awm ve zel thei rih a,ka tan chuan a hlu hle mai,nute hlutna hi kan upat hnu hian kanlo hrechhuak dawn chauh a lo ni.Inriakte pawh karkhat hnuahchuan anlo tin a,kanu pawh karkhat lai dawr a khar tawh a vangin zuk haw rawh ka ti a,a duhlo chung tlai dar 4 velah kan tirhaw lui na a,engtikni ah emaw chuan he hun hi keimah a ka hmachhawn tho a ngai tih ka hria a,ka tir haw lui a ni. Ka rilru tak chuan ka huphurh ngei mai.

Chu zan zet chu zan dang zawng aiin a hrehawm ber maiin ka hria!! Inchhung chu ni dang aiin a lian hulh a,in hi a len poh leh khua a har ting mai a lo ni! Sangtei chu eng tin tin emaw kan awi mu a,khumah kan mut a,ka han mu ve tur chu ka khua hi a har ngawih ngawih ringawt mai a ni,khum chu ni dang aiin a zauh hmel thar riau a,a vawt ruiha,ka tan chuan muthilh chu tum luih chi pawh a ni lo.

Zan dar 12 leh a chanve chiah a ni.Ka hlauh ang ngei in Sangtei chu a rawn harh ta.Min rawn kuah a,anu ka nilo tih a hrechhuaknghal a,leh lamah anu an dap a,a lo awm silo,naupang ta na na na chuan anu a ngai a, "APA KHAWNGE ANU? ANU KA NGAI TAWH" a rawn ti ta.Sawi tur a vang duh ngei mai.Bawihte, inu chu ISUA bulah a awm a lawm kan ti a,kan pafa chuan kan tap dun lo chauha ni e.Ka fanu chuan a nu awmna a hrelo a,lo let leh turin a beisei,kei erawh chuan beisei pakhatmah ka neilo.A awhawm letling zawk hlein ka hria.

Sangtei chu pawnah kan paw chhuak a,ka thiam ang tawkin kan awi ve a,chu thlasik khua chu a vawt var mai,thla lah chu a eng em em mai lehnghal,thlifim thaw heuh heuh te,ralkhat a zaikhawm khuang ri tlang tlang te,kawmthlang a tui luangri kerh kerhte...engkim mai chu an ka khawharna min hriatpui ni mai hian ka hria.Mafeli nen kan inneih tirh chuan thla bial a piang hian kan leng chhuak dun ve thin a,Zotlang kham a bung hnuaiah te kan va thu dun rial thin kha a ni a,tunah zawng khang hunte kha lung ti lengtu mai an ni ta.He khuarel nunrawng tak hian kan duhlo chung min hai then a,kan dang zo lo a ni.Ka fanu kum thum mi lek nen a kan hmakhua tur hi ngaihtuah ngaihna pawh ka hrelo a,ngaihtuah pawh ka ngaihtuah chhin duh rih lo.Sangtei chu kan en a,a lo muhil tawh a,zawite in khumah chuan kan mut a,a harh hlau takin a bulah chuan muin kan kuah a,zan tam tak ka lo mut tawh loh vang in ka lo chau ve hle ni tur a ni a tuk khawvar hun huphurh tak chungin a sirah chuan ka lo muhil ve ta siai siai a.                                        
     

                  5.AN SAWI HMANGAIHNA CHU HRIATTHIAMNA IN KHAT MAH SE...

                                       

Lunglei,

24,March, 2012.

                       

                         "Beeb,beeb,beeb"

                         Khum bula phone ri ral ral chuan min ti harh a,sona kan en a dar 6:30 AM a ni,choka lam a La-i ri rak rak  chu ka hre thei a,a hma zan a ka meirei deuh a vangin phak zetin kan ban a.Tun ang hunah tu phiangsen nge ni dawn ni.

                         "Hello?"

                         "Ben,partei ka nia..." a reh leh vang vang a,phone a tang chuan tap insum ri ka hre thei a.

                         "Enge ni ta?"ka ti a.

                         "Hei, Teddy-a hi, nizanah Sleeping pillS a ei vak mai ka kai tho zo lo a engtin nge ni ang?" a rawn ti a.Partei hi nu fing tak ani a nia,hetiang thil hi la tawng chiah lo mahse hlauthawng viaulo se chuan hamhaih mai tur a ni lo,a tawng a tang chuan a hlau thawng tih a hriat reng mai,a aw a khur dar dar a.Ka harh nghal uarh mai.

                          "Thenawmte pun nghal la a rang thei ang berin damdawiinah hruai nghal ru"ka ti a.

                         "Pu Chhunga'n motor a la mek,hospital thlen hma a kan tih tur enge? ka buai vek"a rawn ti a.

                         "Aw le,nguntakin ngaithla rawh,i pasalin a damdawi ei kawr kha keng ngei ngei ang che.A damdawi a zir khan jection leh thil dang tih a ngai dawn a nia,biak harh tum reng bawk rawh.Ka rawn be leh ang che u"ka ti a.Phone ka dah chu a reh vung vung mai.

                          Engti zia chu nge ni ta dawn aw! Teddy a kha chu pa hlimthei,mahni a intihhlum tum chi a nisi lo!Chu minute rei lo te chhung chuan Teddy nen kan in kawm hun lai ka ngaihtuah chhuak nghal vek a.Vengkhat in hnaih tak ah kan seilian dun a,Schoolah pawh tlarkhat a thu dun zel kan ni.A nu leh pa te hi an inthen hma ang reng a,a nuin a enkawl ta tang tang a,a tulpui thak a,mi te angin pa neilo mahse a hlim thei ber a ni tlat thin.Naupang entawn tlak nungchang tha leh lehkha thiam em em a ni a,BE a zir chhuah hnu ah Assistant Engineer hnaah a lut ta a,Aizawl lamah a in beng bel a,Nupui fel tak Partei a neih tumin ka va kal ve a chubak chu kanin hmu hlei thei ta meuh lo.Kum khat vel kal ta khan zuin tan zeuh zeuh a ching tih Partei hian min rawn hrilh a,ka la kawm ang ka ti na a lam te a lo hla a kan inkawm mai thei ta rihlo a.

                           "Eng thil nge ni ta Ben?" La-i aw chuan min ti harh zawk a,thingpui min pek tum chuan ka hmel a tangin thil diklo a awm tih ahria a ni.Minute 20 vel zet chu chechang loin ka lo awm a ni awm e.

                           "Partei a lawm le...Teddy-a intihhlum a tum a ni awm e" ka ti a.

                           "A fiam che a ni lo maw?" La-i chuan a ti a.

                           "Nilo,hetiang a fiamthu thawh chi a ni lo" ka ti a. Kan ngawi dun vang vang.

                           "chuti chu  biak pawh tum leh teh,tinge i thut reng ringawt?" La-i chuan a ti a.

                           "Ka be tlang thei tawh tlat lo,a la thei lo"

                           "An thenawmpa number i neih kha,be mai la" La-i chuan a ti a.

                            Ni dawn tak e,kei hi chu aw!Nupui fel deuh hi lo neilo phei la chuan mawngah ek a chhuak ngut dawnlo a nih hi!An thenawmpa Pu Chhunga biak pawh kan tum leh nghal a,a tlang hlauh.

                            "Beeb,beeb,beeb,"

                            "hello?"

                            "Bena ka nia Lunglei a tangin,Teddy-a chu enge a an?" kan ti nghal tawng a.

                            "E! hei ,tunah hian  ICU ah an awm mek a,a la harh lo,a marphu vel erawh a tha e,keini pon pawnah kan nghak mek a ni" Pu Chhunga chuan a ti a.

                            "Enge tunah a dinhmun chiah?" ka ti a.

                            "A chianglo na a Doctor hian a harhchhuah leh theih a beisei a ni awm e" Pu Chhunga chuan a ti a.

                            Phone ka dah chu ka veng huai mai.Engpawh nise Aizawl ka phei nghal vat a ngai a ni.A remchang hmasa ber a zin turin ka rilru ka siam ta a.

Aizawl

27th March,2012,

                             Aizawl Civil Hospital ka va luh chuan khumah chuan Teddy-a chu a mu bam a,a harhchhuahna pawh a lo rei tawh a,ICU atangin Room pangaiah an lo sawn tawh a,Damlo kan hun ni lo a ka luh a vangin midang an lo awm lem lo Partei'n pawnah nau a lo awi mu mek a.

                             "I lo kal a ni maw Ben?" Teddy a chuan a ti a.

                             "Nia,a tul tlat in ka hria a ni" Kan ngawi dun vang vang a.


                             "Rawn kal kher tur i ni lo a sin" Teddy chuan a ti a.

                             "Hetiang thil hi enge i tih na chhan?" ka lo ti ve thung a.

                              "A... engmah a ni lo e,i hriat loh a tha zawk" Teddy chuan a ti a.

                             "Hei leh chen a hla hi ka lo kal a,midang nise ka kal tawp lo ang..ka hriat ngei chu a ngai a ni" ka ti a. Rei tawk kan ngawi dun leh a.

                              "Nih leh aw,i hriat ngei hi a tul a ni, tih theih nei lo mah la" a tawp a tawpah chuan a ti ta nge nge a,ti hian a chanchin a sawi ta a.

                         

                                 

                                                             TEDDY

                        Partei nen hian college kan kal lai atang a inhria a inngaizawng kan nia,kei Gauhati Engeneering college ah ka kal a anin BVSc Gauhati ah tho a zir a,khawkhat a zir kan nia kan induh bawk a kan zir chhuak a kan innei nghal ta reng a.Pathian khawngaihna zarah Assistant Engeneer hna ka hmu nghal a,Partei erawh hna a hmuh mai theih loh avangin leh a rai nghal mai bawk si vangin inlamah inchhung a enkawl a,fa pahnih kum 3 mi hmeichhia leh thlaruk mi mipa kan nei a,kan hlim a awh em em bik kan neilo.Mahse,kan hna chu Pute lo kal a chawei khawm neuh neuh rinaiin a tam a atir lamah kan insum viau na a zu ka in ve ta fo mai a,kan inchhungkhur pawh a buai tan.Tum khat chu ka thawhpuipa Sanga'n ka chhungte an awmlo a a khawharthlak em mei chaw lo ei haw rawh a ti a,kan inzui hawng a.Khua a thim deuh dawn suar suar tawh a zu kan lo dawm mek a,kawngkhar an rawn kik kark karh a,Sanga chu kawng hawn turin a room a tangin a chhuak vat a,kawngkhar bulah chuan an ri deuh nak nak a an thawm atangin hmeichhia anni tih a hriat theih a,bed room ah chuan hmeichhe pahnih leh Sanga chu an rawn inzui lut a.

                       "Teddy,hei hi ka thiante Ramtei leh Linda an nih hi" Sanga chuan a ti a.

                       "Ani maw,Teddy ka nia" tih pahin ka lo chibai hlawm a.

                       Sanga chuan no pahnih a va lak belh nghal a,a thli khat a nula pahnih chu an pe nghal a.Ramtei chu Sanga ngheng deuh rial chuan intitatu deuhin an thu nghal a,Lida chu ka lam pang deuh tlem a hlatin a thu a.Thil awmzia ka man thiam nghal,Sanga leh Ramtei chu an inngaizawng a,inchhuahsan turin Linda chu a pawimawh si a a tel a ngai a,Sanga te inkawm chhungin Linda i lo kawm turin kei ka pawimawh leh a Linda chu ka chan tur a ruat sa ani.In lam ka ngaihtuah nghal zawk a ka nupui leh fate hmel mitthlaah a rawn lang zawk a inthiamlohna rilruah a rawn lut nghal a,mahse,a reilo,zute kan han in a kan titi ho chuan thildang rilru a lut pawh a reh chawpchilh ve nghal a.

                        Linda-i chu nula tawng tamlo lutuk lo,mihipna ngah zet ani a,hmeltha em em tia han sawi tur a ni miahlo na a a sexy riau a mi hipna ngah tak a ni a,a thawmhnawin a khuh loh lai a vun var haih mai chuan a ti tha zual a.Kawr nghawng zau a hak kar a ahnute bu chu a Bra chuan a khuh zolo lek lek a,melh ringawt pawn min ti zauthau a,a rukin ka melh leh relh thin a.Kan in kawm ho bawrh bawrh a,chaw te kan han ei kham chuan zu bawk chu kan thli leh a no hnih theuh kan han in zawh chuan Sanga chuan ti khan lo inkawm ru aw tih pahin Ramtei chu Room lehlamah a pawt phei a,an nui dun ar ar a.A hnu a thil thlen dan kha chu a rang teh thut lutuk a han sawi vak ngaihna pawh a awm lo."I phone ka lo hmang lawk ka chhungte kan bia ange" a tia,a rawn ban a kan hmui leh hmui a inhnaih lutuk a ni ber.Kan in fawp a,kan han inthlah a duhthawh em em in kan in fawp leh a...

                        "Beep,beep,beep.." phone lo ri ral ral chuan min ti harh zawk a,kan en a Partei a lo ni.Ka sirah chuan ruak vekin min kuah chialin Linda-i chu a lo mu a,phone ri ah chuan a lo inbengkang a.

                        "Hello"

                         "Teddy,dar 11 a ri tawh a nia lo haw tawh teh,ka mu thei miah lo ania zanin chu"

                         "Ka rawn haw nghal,hei kan lak lawh lutuk a lo ho ka tum chiah e" ka ti a.

                          Phone ka dah chu ka harh kawk a,rilruah nuamlo tihna a rawn lut nghal a,ka nupui hmangaih tak lakah chuan ka rinawmlo chu ani ta reng mai!Rang deuhin ka tho a ka thawmhnaw ka ha sawk sawk a haw turin ka insiam nghal a.Khuma Linda-i mu chu kan en a ahma a itawmna leh mi hipna a neih te kha a reh vek!"Ka haw a ngai tlat" bung deuhin ka ti a ka chhuak nghal a.

                          In kan thleng chu sitting room light a lo la eng iar a,Partei chu ngawi rengin a lo thu a.Engmah thlenglo ang a boruak zangkhai deuh a han rih luh bawrh bawrh kan tum a,ka hlawhchham chiang hle Pastor rual awmkhawm fiamthu zahmawh hmang a tih nuih tum phet ang vel a ni.A boruakin a zir bawk a nungchang tha deuhin ka thu a,min chilh malh malh a.Rei vaklo hnu chuan kan ngawi dun vang vang a,a reh vung vung a,a reh vung vung chuan a nuamlo tulh tulh lehnghal.

                          "Teddy, tun a i nun dan hi i mizia tak tak a ni lo asin,i mizia tak tak hi chu hei ai hian a tha daih a nia" rei vaklo hnu chuan Partei chuan nem deuh zawk hian a rawn tichhuak leh bauh a.

                          "Kan hna a vangin a chang chuan zuin ve zauh leh haw tlai zauh ngaih chang te a awm a,i hriat thiam ve a ngai a lawm,in reng pawh kan ni lo a,i hriatthiam theih dawn loh chuan a tih dan zawn mai a ngai dawn ni,mu phawt ang"ram deuh a tih pahin insil turin bathroom ah ka lut nghal a.A nem deuh tawh bawk a thinrim der a ngai tlat,inthiamloh chu a na duh khawp mai.

                          Bathroom a tang a kan chhuak chu Partei chu a lo mu tawh a,ka fate chu a bulah an lo mu bam a,kan en thin a rilruin ka inthiamlo ngei mai,vawikhatmah hetiang hian ka awmsan leh tawh ngai lo ang ti rilru chungin dimtein an bulah chuan ka inthawlh a,Partei chuan leh lam a hawi a,a muhillo tih chu ka hria mahse chumi zan chuan kan inbe ta miahlo a.

                           A tuk zing ka tho chu Inrinni te a ni bawk a Badminton khel turin ka in siam nghal a,zan lam a titau ang deuh a ka lan a vang khan Partei chu a inthiamlo deuh a thingpui min pek pahin minlo be siam siam a nuamlo ka ti letling zawk a.Thingpui dawm pah chuan Vanglaini chu kan bih thuak thuak a,Headline ah chuan "Mizoramah HIV positive 5000 chuang an awm tawh" tih a lo inziak kulh mai!Ka phu zawk a!A chhungthu ah chuan mithiamte chuan hmuhchhuah zat aiin 10% vel a tam zel tur a ngaih a ni tih te,heti zat hi mi tlemte test atangin HIV positive an awm tawh chuan in test vek ta ila rinai hian kan tam dawn ani tih te,hmelhriatloh chu sex hmanpui mai mai chi ani ta lo tih te a lo in ziak kulh mai a.Ka ngaihtuahna a vak thui nasa ta mai!Nizan lawkah hmelhriatloh satliah pawh nilo ka la hmuh ngai loh nen kan chesual a,tu tu nge a kawp tawh a enge a dinhmun pawh ka hre mihlo lehnghal,ka hriat chhun chu vawikhat inhmuhna ah kan chesual a sihhniplo tih chi zia zang ani lo.Ka buai ta.Chumi tuk chu ka badminton khelh tawh a zawng a nuamlo ka la tih ber a ni awm e.Sanga te inah chuan ka inkhel bang chu ka peng kual pah a chaw a lo ei dawn mek a.

                             "Nizan kha engmah sawiloin i haw ta daih a" a lo ti a.

                             "Nia,kannu in min lo phone thut a lawm le"

                     
                             "Linda pawh kha a hrilhhai khawp mai"nui deuh sawng pahin a ti

                             "Tak a,Linda kha eng ang mi nge i hrechiang em?" tiin kan zawt a.

                             "Chiang bik vak nang,Nuthlawi a nia,vawi hnih an ru tawh a fa erawh a neilo a ni awm e,amah kha ka hre bik tlat lo,Ramtei sawi kha ka hriat a ni deuh mai,officer ho hian chawei khawmna ah hian an sawm kual thin a ni awm e" Sanga chuan a ti a.Thu ho te te kan sawi a ka haw chho ta a.

                              Zan a rawn thleng a ka ngaihtuahna a kal ding tulh tulh a,hmeichhiat mipatna ah tum loh deuhin ka chesual a ka chetsualpui lah chu hmeichhia sihhnip chi a lo ni kher bawk si,zankhat inhriatna a chesual mai kan ni lehnghal tunlai Mizoram HIV in a rawn run mek lai hian han ngaihthat viau na tur pakhatmah a awmlo ani.Keimah hrim hrim hi chu lo vanduai palh pawh ni ila mahni mai anih chuan a zia zia a awm,he natna buaithlakna tak hi chu chhungkua kan inkai darh thei tlat hi ani.Hriat miah loh a ka lo vei chuan kannu in a vei ve nghal dawn a tin,kan fapa hnute hne lai hi a nu atangin a vanduai ve leh thei zel,ka thiltih sual man hi a sang dawn lutuk a chu vangin ka positive nge positive lo ka in test ngei a ngai a ni tiin rilru ka siam a.

                              Thil khirh deuh mai a awm tlat pek a,HIV hrik hmu tur chuan thlathum tal a vei a ngai tlat mai a,Partei ka hrilh loh theih loh ani dawn tlat mai.Nupa nun hi kar hnih khat hman loh chuan chhuan lam a siam mai theih thlathum erawh zawng eng chhuanlam mahin a daih lo.Ni a kal beuh beuh a kar hnih chu a liam ve mai a mahse rei tak ani.A ni telin ka rilru a hah tulh tulh a zankhat chu Partei chu computer room ah a rawn lut a,ka bulah a rawn thu a rei tak min en vang vang a "Teddy,rilru hahna i nei ti raw?" a rawn ti a.Nupa nih hian amak khawp mai kan in zawmna hi a lo thuk a harsatna kan tawhte hi a inhriat theih tlat nia!Ka nupui leh ka fate ka hmangaih a an himna ka duh chuan zep theih engmah a awm lo a engkim ka hrilh vek a ngai tlat ani.Partei chuan a ngaithiamlo viau mai thei a atap vak emaw min then hial emaw pawh a ni thei mahse thil chu a nihna tak ka hmachhawn ngam a ngai a ni.Hemi zan hian engkim Partei chu ka hrilh vek a,ka rin angin a tap lo a inthen lam pawh a rilruah a awm lo!A hmel atang chuan min khawngaih tih a lang a alana hle tih pawh a hriat theih.

                           
                              "Teddy,HIV hi chu vawikhat chetsualah hi chuan kai chance hi sang tak pawh ani biklo ania,khatia inngaihtuah beidawn tur ani lo,in test hrim hrim chu a tha ber na a hlauthawng duh suh" tiin min han hnem a.Ka pawt hnai a ka kuah a,pawi ka ti khawp mai tih bak sawi tur ka hre lo

 
                              "Tin,Hengte chu natna pakhat a ni ve mai a ka hlau miah lo ania,ka rilru erawh ana.Thihte hi chuti takin ka hlaulo ka fate hi ka ngaihtuah em a ni mai a,tun tum ah hian a chhe ber pawh tawk la i insiam phahna a nih chuan a hlu tho tho,ka phatsan ngai dawn lo che"a ti a.Ka lu chungah kut a nghat a min tawngtai sak a,a hma a ka tawt em em kha tlem chuan ka veng deuhin ka hria.

                               Nupuite bul a thlathum chhung zantin mut ve a nupa nun hman theih si loh hrehawm zia hi sawi a fiah chi pawh a ni lo.Ni hi a kal muang em em mai in a hriat a kal chak vut vut se thlathum liam vat ang tih ka duh chiah bawk silo.Menreiah ka tlak a ka taksa pawn a tuar hman viau a ni.Thlathum a rawn ral chuan in test turin damdawiin lam pan chu ka tum ta a.Ka kal dawn ni chuan Partein uluk deuhin min chei a "Hlau reng reng suh aw,i dinhmun a piang hi ka pawm a i tan ka awm reng dawn nia"a ti a,ka thlamuang sawtin ka hria.Hetiang ang hmeichhia hi engtinnge ka lo phatsan theih aw ka ti rilru a,lo kal ve se ka duh deuh tehlul nen a sawi rik miah loh dan a tangin a hreh ve deuh niin ka hria a ka sawm duh ta lo a.Motor keng duhloin Taxi in ka kal a,Civil Hospital ka han thleng chu mi an lo zi nuai nuai a.Ka inchei ve up si a thisen test ringawt chu ka zak deuh a,Doctor lo awm chu ka bia a.

                               "Kapu,hei thisen donate ka tum a mahse ka la in test ngai lo a ka dinhmun ka hre miahlo a" ka ti a.

                               "Chuti chu inhnuai lamah khan ICTC lamah zuk test hmasa ta che,i zuk zawng hmu mai ang"a ti a.Inhnuai lam pan chuan ka chhuk ta a.Room a ka zuk lut chu Counselor fel deuh hi a lo awm a,ka chanchin te min zawt a,min fuih a thla a timuang khawp mai.

                               "Vanduaithlak deuhin lo positive ta la innu i hrilh ngam angem?" tiin min zawt a.

                               "Ka hrilh tawh a lawm,kannu chuan a hrethiam khawp mai,min fuih char char zawk ani" ka ti a.

                               "Chetsual palh te hi awm ve thei a nia i lo positive lo a nih pawhin nupui fanau nei tawh ini a fimkhur phah nan i hmang ang a ilo positive palh hlauh a nih pawn beidawng lo la nupui lehkhathiam kawng engkim a puitu leh hrethiam tu che i nei a midang positive ve ho ai chuan i dinhmun hi tha tak a ni"tiin min fuih a,lawmthu te ka hrilh hnu chuan ka thisen chu min test ta a,a result chu dar 1 a lam turin min ti a in a haw leh kher ka phur tawh ngang loh vangin Bazarah te ka vak kual vel mai mai a.Kan hawi vel a hawina lam a piang chu a mawi thar riauin ka hria a nun hlut zia pawh ka hre thar in ka hria.

                                Darkhat a rik chuan ICTC lam pan chuan ka chho leh ta hnak hnak a,ka nun pumpui a ka la zam ber ani in ka hria,a chang leh ka inkhawngaih deuh a thil pakhat tihsual avang a heti em em a buai chu ka ngaihthalo hma ve lutuk bawk a kannu sawi ang deuh khan vawikhat chet sual te chuan mi pawh an positive mai biklo a engmah a thlenglo ang ti te in ka ngaihtuah a.ICTC pawh ka thleng ta der a a hma a Counselor bawk kha a lo awm a a hmel a tang chuan thil hriat tumin ngun deuhin kan en a engmah erawh ka hre theilo.Ka test result chu a chhiar nuap nuap a min rawn en chho a...

                                "Pawi ka ti khawp mai i positive tlat a nih hi!!!!"a rawn ti chhuak ta a.Ka hlauh ruk,ka rin phal si loh ang chiah a ni!!Ka nupui fanau te ngaihtuahna ah an rawn lang nghal tuk tuk a,tah hi a chhuak ngawih ngawih ringawt mai.Counselor in "engkim hi a tawp vekah ngailo la i hriselna i vawn that chuan kum tam tak ila dam thei a keini ai pawn i dam rei thei daih a nia" a tih te pawh chu hla tak a ri angin ka hria a.Ka mit deuh sulh in ka hria.ICTC chu mumal lo zetin ka chhuahsan a pawn ah rei tawk ka ding vang vang a,thil ngaihtuah pawh a tawi tut mai.Engtin nge Partei ka hrilh tak ang?Min lo la pawm duh tak tak meuh angem?A pasal ber HIV positive ka nih chuan miin an melh hrek hrek dawn asin,ka fate pawh mi hmusit an la tawk dawn chauh ani...heng zawng zawng ngaihtuah chung hian in lam panin ka phei ta chhet chhet a.

                                In ka thlen chuan Partei chuan "Enge i an?" min lo ti vat a."Thawktu an indaihlo a vawiin chu engmah a tih theih loh,naktuk ka ti tha mai ang" ka ti a hmel pangai thei ang ber a awm luih ka tum a.Zanriah kan ei kham a chhung inkhawm te kan neih zawh chuan computer room lam ka pan vat a Partei'n ngaihthatlohna a neih loh nan internet ah thil hrang hrang ka en kual a ka rilru erawh hla takah a awm.Kan thenawm ten TV a Demand channel an en mek ah chuan fiahlo deuhin C.Sanga a zai ri riai riai a lung a kuai ngei mai...

                                 Engtin ngai ang che maw,Thudik chu hrilh che ila
                                 Nangnen kan tiam dun,hmangaih thudi zawng te kha
                                 Hlan leh che ila min pawm leh thei ang che maw i tang nemah

                                 An sawi hmangaihna chu hriatthiamna in khat mahse
                                 Ka ngaingam mawlh lo i chhingmittui far tur leh
                                 Fam ka chan hun a zahna hmachhawn a tlangrel i phur tur hi

                                 Ka zuamlo ka zuam mawlhlo nang then chu
                                 Thudik lah thup ngaihna reng awm silo
                                 I thinlung hliam tur ka dawn ngamlo
                                 Hnemtu ngaiin lung ka vai ruai e

                                 Ka kiangmai nang e aw nang hmangaih vang hian
                                 Mahriak a doral ka beih chu phal mai rawh
                                 I thianghlimna tur,i nunkhaw nawmna tur a ni dawn asin
                                 Nang hmangaih luat vang che hian kiam zai ka rel mai nang e
                                 Mahse hei erawh nghilh lo la "Ka hmangaih che,ka hmangaih reng ang che."

                                 Zan a rei tulh tulh a chhungte pawh an mu tawh a mahni inkhawngaihna ka nei nasa tulh tulh a,ka nupui fanau te dinhmun hlauhawm takah ka dah ta phawt chu a nia,chumai a ni lo miin an hriat hun te a la awm lo theilo,HIV positive kan en dan lah tlang hriat ani, hmanlai a phar an endan nen khan a in ang reng.Mi tupawh vanduai thei kanni tih kan han sawi chamchi na a avei te erawh khawih thianglo deh thianglo ang in kan en hru vek a natna chikhat ve mai angin tuman kan en duhlo.Ka nupui fanau te miin an sawi sep sep tur te,ka fate tuman an kawm duh dawnlo a thian neilo a an vak rak rak tur te,anchhedawng chhungkua ang deuhthaw a khawtlangin min sawi tur te kan ngaihtuah a thil thalo tak ka ngaihtuahnaah a lo lut ta a!Ka dam ve reng hi chuan ka chhungten mi hmusit an tawk nasa mai mai ani,kei hi tuman ka chanchin an hriat loh a ka thih chuan nakinah ka faten ka chanchin chhuang takin an la sawi thei zawk ang! sleeping pills kan damdawi bur a mi chu ka phawrhchhuak a,intihhlum mai duhna ka nei ta a.Sona kan en chu Dar 12 a lo ni tawh a,a tawp nan khawvel a ka hmangaih ber ber te ka fate leh kannu mu lai chu hnuk ulh teuh in ka thlir vawng vawng a khawvel thar a ka nupui leh fate lo nghak turin sleeping pills mun 20 chu a rualin ka bar ta thawt a...

                                 Hei zawng hi Teddya'n a chanchin a sawi chu ani,a sawi zo chu rei fe kan ngawi dun vang vang a,khumah chuan Teddy chu a mu dang bal a kei lah ka beisei loh lutuk in min thawng thut a amah aimahin ka dang var nasa zawkin ka ring.Han sawi mai tur hi vang ka ti khawp mai.

                                 "Teddy,Magic Johnson te pawh HIV a positive tih kan hria a kum 20 hnuah pawh nui sangin TV ah kan la hmu a i dam chen tur hi chu Pathian thu thu ani,tuna pawimawh ber chu i fate hian tlinglo hle mahla an la mamawh che a i dampui tek tek hi an tan a hlu asin" ka ti a.

                                 "Ni e,tunah chuan ka rilru kalhmang a inthlak daih tawh,nung turin ka theih tawpin ka bei hram hram tawh ang,Doctor khan kum 10 pawh i dam thei min tia mahse chu ai rei chu dam ka tum,kum 15 tal dam tur hian ka theihna zawng zawngin ka bei ang ka fate vangin"a ti a a nui chhuak ta a.

                                 "Thil reng reng hi danglamna siam tur chuan a beitu an awm a ngai,tun dinhmun a positive te kan thinhrik dan hi kan hria a mi pangai tan chuan hetiang reng reng a mi endawng nih leh fate thleng a mi hmuhsit a awm a dam ve reng ai chuan thih pawh a thlanawm zawk mai thei,mahse,positive te kan thlir dan diklo tak hi thlak tur a beitu an awm a ngai tlat a ni chumi tur chuan i rilru siam la ka duh hle mai"ka ti a.Min chhang lemlo na a ahmel a tang chuan tumruhna ka hmu thei a.

 Ni e,HIV hi mi awmthaduhlote vei turah kan lo ngai ngawt a tunah chuan mi pangai leh chhungkaw zahawm ber ber te pawh a luhchhuah ta,engtikah nge min rawn run ve dawn a hriat loh a mi chan tur ngawtah a dah theih tawh loh,tuna a veite kan endanah hi chuan mi hnuaihnung ber leh hmusitawm ber angin kan cheibawl a positive te khawvel hi a chep lutuk ani,hriatthiamna leh hmangaihna nen a enkawl ngai mek ani tih hi kan hriatthiam a hun ta...Ka awm rei ta bawk a haw tumin ka ding chhuak a,ka thil theihnghilh ka hrechhuak thut a.

"Tak a Teddy,thil pakhat min tihsak ta che"ka ti a

"Enge?"a lo ti vat a.

"I chanchin hi ziah min phalsak ta che,i hming leh midang hming hi chu ka thup vek ang"ka ti a.

Min chhanglo,mahse nui chungin a kutzungpui chho zawngin a rawn ti lawr zauh a.Zawimuangin ka chhuak ta a.

Wednesday 6 July 2016

NGHILH I VA HAR EM

Phone a rawn ri ral ral a kan chhang a kan nurse pakhat a lo ni a," Pu Rin,accident an awm a,scooty khalh motor lianin a hnawlh a" a rawn tia. "Aw,ka lo phei nghal dawn nia" ka ti a ka insiam nghal a.Ka hritlang ka lu a rit ve luk a tha a tho lo ngei mai.

Damdawiin ka va thleng chu Casualty khumah nula pakhat hi a lo mu ngat a,a lu ah a inhliam avangin a hmai chu thiin a bual nasa a tunge anih a hriat theihloh.A taksa ah chuan hliam a awm thluah a,han en mai pawn a dinhmun a tha lo hle tih a hriat theih,a mar kan dek a a lo la phu a,a kawr tet nuai kar a a dul vel lang chu khuh that kan tum a,a laipawng chhak chiahah chuan kutchuk danglam deuh hi a lo awm a ka phu chiang kher mai! Ramte! Tu dang ani theilo,Ramtei ngei ani! A rawn meng a Chiang deuhin,engemaw sawi a tum a asawi chhuak theilo,chu chu dam a Ramtei ka hmuh tawp na chu ani.

Ramtei nen hian kan inhriatna chu a rei tawh na a kan inngaihzawn tak chu MBBS ka zir tan kumah ani a,inmil chi tak kan nih avangin kan awmdun chuan tudang hi kan ngailo,awmna hmun a hran avang erawh chuan ni a rei duhin a hrehawm hle thin.Mobile phone te a la lar loh avangin lehkha thawn kha inbiak pawhna ber ani mai a lehkhathawn kal chhung a rei thei ngat ngat hle ani.Eitur ho te te mi thawn hi a ching a an khawsak a nawm bik vak loh avangin ka inthlahrung viau thin na a parcel a lo thlen va va hi chuan a tluk a hlimawm a awm biklo.A pa a boral hma avangin a nu hoin an awm a,a nuin eichawp dawr anei a chu chu an ei ber ani ve mai a.

Induh ta chu inneih thlengin kan sawi ve a kan hlim ve hle.Ka pa pawn MBBS I zawh hunah in innei dawn nia,PG te chu I zir zawm thei ta hlauh anih leh inneih hnu a zir pawh a tam zawk anni ve tho a ti a thla a muang ve hle.Final year exam ka hmachhawn ve dawn ta reng,har kha ka tikhawp a ka fail mai ka hlauh avangin ka zir nasa hle a lehkhathawn pawh thla thum vel chu ka ziak mumal lo.A ni pawn mi tihbuai a hlau tehchek a ni ang chu lehkha a rawn thawn ta manglo a,ka nupui tur ania inneih vat a duh a ka fail a hlau ve hle anih ka ring a.

Kan exam zawh ni chuan bazar ka kal nghal a ka helhhawlh tak zet,Ramtei thawmhnaw lei ka tum a vangin pawisa pawh hmang ngamloin rei tak ka khawl ve a kawrlum to ve fahran mai leh pheikhawk ka leisak a.In ka thleng chu exam ka tih that thu te kan hrilh chuan ka nu leh pa pawh an lawm thiam ve khawp a nuam ka ti ve hle.Mahse,engemaw tak diklo a awm tlatin ka hre ru a chawei lai te chuan min melh hrek hrek hlawm in ka hria.

Ka chawei kham chu len ka tum thu ka sawi a room-ah ka insiam a,kawrlum leh pheikhawk chu nalh deuhin ka tuam a chulai chuan ka thianpa Thangtea a lo lut hlawl,kan inchibai luam a,ti ti pahin ka insiam vel chu min thlir reng a,a tawpah chuan,"Rina,lengchhuak lo la a that ka ring zanin chu" a rawn tichhuak hlawl,ka hawi phei a ka en a,a aw atang chuan diklo a awm tih ka hria a asawi leh tur ngawi rengin ka lo nghak a."Ramtei kha a rai tlat,Sunday hmasa khan an phuar nghe nge" a ti leh bauh ringawt.A bak chu a rehin a reh vung vung,ka pa a rawn lut a," ni e,Bawiha,exam I tihchhiat phah kan hlau a kan hrilh ngamlo che a,tin sawi a nuamlo a hei Thangtea lengah ka sawm anih hi,a pawi ngawt mai"a ti a,min lainat hle tih a hmel atangin ka hria.Ka inngaihtuah harh a hrehawm an tih lutuk ka hlau a pangngai tak a lan ka tum lui a,zan dar 10 vel thleng Thangtea pawh a leng a,a haw dawn chuan," tikhan hawi ve lawl lawl phawt mai teh,hetiang thil tawn hi chuan hawi lawl lawl bak tih tur a awm lo" nui pahin a tia anih duh hmel ang reng hlein ka hria.

Hetiang thil han tawn hi chuan kalna apiangah mi hian min nuih ru tet tet in kan hria a,ka tlawmngaihna em em chu a rai tupa khan a nei leh duh silo zui,chu chuan min tina zual a,keiin khawih pawh ka khawih phalloh kha nawmchen nan an lo hmang chu ani si a ka ti rilru a hei ber hian min tina zual.Puipuina ah kan chhuak peihlo a,mut veng veng hi a zia berin ka hria.Kumkhat vel chu ka awmdan chiah pawh ka sawi thiamlo ka awm tawp ani ber engmah ka ti peihlo a,ka pa in awm bo a hmundanga a internship tih a tha ber ang a ti a, mahse,hmundang a mahni a zuk awm chu ka zuam nganglo a Aizawl a tih ka thlang a,hospital ka kal tih loh chu ka chhuak ngailo a,midang ka be vak ngailo,ka inkhawm ngailo a pawn pawh ka chhuak ngailo a ka awm tawp ani ber,chhungte pawn ka awm awm in min dah tawp a ka pangngai hun an nghak tawp.

Kumkhat hnu chuan ka zia ta deuh a,hna kan thawh tak hnu phei chuan ka zia ta hle.Nula reng reng erawh ka rilruah an awm ta ngailo a,hna ka thawk mawp mawp mai a thian erawh ka kawm meuhlo hna ka thawk miah miah ringawt,a hma a hrehawm ka tihna kha chu a zia tan.Ramtei chu ka hmu ta ngailo a fapa duhawm tak anei tih erawh ka hria.Ka hmuh leh hmasak ber chu tun tum a accident hi ani a ka hmuh tawpna tur a ni der zui.Casualty khum bul a Ramtei mu chu ka en vang vang a,nunna nei tawhlo ani tih rin ngam a harsa a,engkim a rawn thar uar a ahlui tawh lawi si,rilruah thil hrang hrang a lut kual zut zut.Ka ngaidam thei ani tih tal hrilh tur a ka va hmulo kha ka va lo chapo em! Doctor ber hnukulh kha dik thei bikin ka hre silo a muang changin ka inher a pawnlamah ka chhuak phei ta a.

Ramtei boralna pawh hun rei a lo ni ta,tlaikhat chu school pakhat bulah hian ngawi rengin mahniin ka ding a, kawt a class 4 naupang inkhel mek chu ka thlir a,ka awmna lamah chuan ball an petliam a an thlir thap,naupang pakhat chuan min hmuh veleh a lo tlan phei a minlo pawm nghal,ka chawikang a,"Bawiha,nakum chu shillong-ah school kal tawh ang che aw,sipai school tha deuh a awm a" ka ti a,a ngawi reng a,a lunghnur hmel deuhin ka hria..."thlatin ka rawn tlawh dawn che alawm" ka ti chu hlim hmel deuhin a nui var var a,a biangsum a lang kalh,a nu Ramtei a van ang tak em aw! An biangsum neih dan a in ang chiah zui.
NGHILH I VA HAR EM

Phone a rawn ri ral ral a kan chhang a kan nurse pakhat a lo ni a," Pu Rin,accident an awm a,scooty khalh motor lianin a hnawlh a" a rawn tia. "Aw,ka lo phei nghal dawn nia" ka ti a ka insiam nghal a.Ka hritlang ka lu a rit ve luk a tha a tho lo ngei mai.

Damdawiin ka va thleng chu Casualty khumah nula pakhat hi a lo mu ngat a,a lu ah a inhliam avangin a hmai chu thiin a bual nasa a tunge anih a hriat theihloh.A taksa ah chuan hliam a awm thluah a,han en mai pawn a dinhmun a tha lo hle tih a hriat theih,a mar kan dek a a lo la phu a,a kawr tet nuai kar a a dul vel lang chu khuh that kan tum a,a laipawng chhak chiahah chuan kutchuk danglam deuh hi a lo awm a ka phu chiang kher mai! Ramte! Tu dang ani theilo,Ramtei ngei ani! A rawn meng a Chiang deuhin,engemaw sawi a tum a asawi chhuak theilo,chu chu dam a Ramtei ka hmuh tawp na chu ani.

Ramtei nen hian kan inhriatna chu a rei tawh na a kan inngaihzawn tak chu MBBS ka zir tan kumah ani a,inmil chi tak kan nih avangin kan awmdun chuan tudang hi kan ngailo,awmna hmun a hran avang erawh chuan ni a rei duhin a hrehawm hle thin.Mobile phone te a la lar loh avangin lehkha thawn kha inbiak pawhna ber ani mai a lehkhathawn kal chhung a rei thei ngat ngat hle ani.Eitur ho te te mi thawn hi a ching a an khawsak a nawm bik vak loh avangin ka inthlahrung viau thin na a parcel a lo thlen va va hi chuan a tluk a hlimawm a awm biklo.A pa a boral hma avangin a nu hoin an awm a,a nuin eichawp dawr anei a chu chu an ei ber ani ve mai a.

Induh ta chu inneih thlengin kan sawi ve a kan hlim ve hle.Ka pa pawn MBBS I zawh hunah in innei dawn nia,PG te chu I zir zawm thei ta hlauh anih leh inneih hnu a zir pawh a tam zawk anni ve tho a ti a thla a muang ve hle.Final MB ka exam ve dawn ta reng,har kha ka tikhawp a ka fail mai ka hlauh avangin ka zir NASA hle a lehkhathawn pawh thla thum vel chu ka ziak mumal lo.A ni pawn mi tihbuai a hlau tehchek a ni ang chu lehkha a rawn thawn ta manglo a,ka nupui tur ania inneih vat a duh a ka fail a hlau ve hle anih ka ring a.

Final MB kan zawh ni chuan bazar ka kal nghal a ka helhhawlh tak zet,Ramtei thawmhnaw lei ka tum a vangin pawisa pawh hmang ngamloin rei tak ka khawl ve a kawrlum to ve fahran mai leh pheikhawk ka leisak a.In ka thleng chu exam ka tih that thu te kan hrilh chuan ka nu leh pa pawh an lawm thiam ve khawp a nuam ka ti ve hle.Mahse,engemaw tak diklo a awm tlatin ka hre ru a chawei lai te chuan min melh hrek hrek hlawm in ka hria.

Ka chawei kham chu len ka tum thu ka sawi a room-ah ka insiam a,kawrlum leh pheikhawk chu nalh deuhin ka tuam a chulai chuan ka thianpa Thangtea a lo lut hlawl,kan inchibai luam a,ti ti pahin ka insiam vel chu min thlir reng a,a tawpah chuan,"Rina,lengchhuak lo la a that ka ring zanin chu" a rawn tichhuak hlawl,ka hawi phei a ka en a,a aw atang chuan diklo a awm tih ka hria a asawi leh tur ngawi rengin ka lo nghak a."Ramtei kha a rai tlat,Sunday hmasa khan an phuar nghe nge" a ti leh bauh ringawt.A bak chu a rehin a reh vung vung,ka pa a rawn lut a," ni e,Bawiha,exam I tihchhiat phah kan hlau a kan hrilh ngamlo che a,tin sawi a nuamlo a hei Thangtea lengah ka sawm anih hi,a pawi ngawt mai"a ti a,min lainat hle tih a hmel atangin ka hria.Ka inngaihtuah harh a hrehawm an tih lutuk ka hlau a pangngai tak a lan ka tum lui a,zan dar 10 vel thleng Thangtea pawh a leng a,a haw dawn chuan," tikhan hawi ve lawl lawl phawt mai teh,hetiang thil tawn hi chuan hawi lawl lawl bak tih tur a awm lo" nui pahin a tia anih duh hmel ang reng hlein ka hria.

Hetiang thil han tawn hi chuan kalna apiangah mi hian min nuih ru tet tet in kan hria a,ka tlawmngaihna em em chu a rai tupa khan a nei leh duh silo zui,chu chuan min tina zual a,keiin khawih pawh ka khawih phalloh kha nawmchen nan an lo hmang chu ani si a ka ti rilru a hei ber hian min tina zual.Puipuina ah kan chhuak peihlo a,mut veng veng hi a zia berin ka hria.Kumkhat vel chu ka awmdan chiah pawh ka sawi thiamlo ka awm tawp ani ber engmah ka ti peihlo a,ka pa in awm bo a hmundanga a internship tih a tha ber ang a ti a, mahse,hmundang a mahni a zuk awm chu ka zuam nganglo a Aizawl a tih ka thlang a,hospital ka kal tih loh chu ka chhuak ngailo a,midang ka be vak ngailo,ka inkhawm ngailo a pawn pawh ka chhuak ngailo a ka awm tawp ani ber,chhungte pawn ka awm awm in min dah tawp a ka pangngai hun an nghak tawp.

Kumkhat hnu chuan ka zia ta deuh a,hna kan thawh tak hnu phei chuan ka zia ta hle.Nula reng reng erawh ka rilruah an awm ta ngailo a,hna ka thawk mawp mawp mai a thian erawh ka kawm meuhlo hna ka thawk miah miah ringawt,a hma a hrehawm ka tihna kha chu a zia tan.Ramtei chu ka hmu ta ngailo a fapa duhawm tak anei tih erawh ka hria.Ka hmuh leh hmasak ber chu tun tum a accident hi ani a ka hmuh tawpna tur a ni der zui.Casualty khum bul a Ramtei mu chu ka en vang vang a,nunna nei tawhlo ani tih rin ngam a harsa a,engkim a rawn thar uar a ahlui tawh lawi si,rilruah thil hrang hrang a lut kual zut zut.Ka ngaidam thei ani tih tal hrilh tur a ka va hmulo kha ka va lo chapo em! Doctor ber hnukulh kha dik thei bikin ka hre silo a muang changin ka inher a pawnlamah ka chhuak phei ta a.

Ramtei boralna pawh hun rei a lo ni ta,tlaikhat chu school pakhat bulah hian ngawi rengin mahniin ka ding a, kawt a class 4 naupang inkhel mek chu ka thlir a,ka awmna lamah chuan ball an petliam a an thlir thap,naupang pakhat chuan min hmuh veleh a lo tlan phei a minlo pawm nghal,ka chawikang a,"Bawiha,nakum chu shillong-ah school kal tawh ang che aw,sipai school tha deuh a awm a" ka ti a,a ngawi reng a,a lunghnur hmel deuhin ka hria..."thlatin ka rawn tlawh dawn che alawm" ka ti chu hlim hmel deuhin a nui var var a,a biangsum a lang kalh,a nu Ramtei a van ang tak em aw! An biangsum neih dan a in ang chiah zui.