Saturday 11 April 2015

KOHHRAN SAWISELNA HI (BCM kaihhnawih a ka post)

Kohhran chung changah hian a fuh chiahlo awm a kan hriat te kan post a kan sawi khawm thin a,a lo dik fu si thin a vangin kan reh thup a,a hnu lawkah a thenin kohhran sawisel loh tur,Isua kohhran sawisel sawisel hian Isua hi a hmangaih theilo ang an rawn ti a,dik leh fu sia kan reh leh thap a.Hetiang hian kan kual kan kual a thumum kan nei theilo.Kohhran hi sawisel thianglo a ni tak tak meuh em? Kal sual theilo a ni meuh em? Ni bik lul lo e!Mahse kan sawisel dan ki zawk hi a pawimawh lai zawk ani.Kohhran a ni emaw,Pawl ani emaw Mimal emaw kan sawisel dawn hian heng hi rilru ah lo lang se.
(1) kan tih chhan
(2) kan thiltum
(3) engvanga sawisel nge kan nih tih hi.

Kan sawiselna chhan hi tanpui duhna vang a nih a, kan tum hi hmangaihna a vang a siamthat duh na rilru anih a, Pathian lawm zawng thil dik duh vang a ti kan nih chuan a tha, sawisel bawrh bawrh rawh.Bibble a Paula kohhran sawiselna te hi kan nun chawmtu a nih tho si hi.Chuti nilo a huatna,itsikna leh tihmualpho tumna a nih chuan ngawih a tha ber fo.

Thil ho te "Bawlhhlawh" ringawt a tang hian zir tur kan ngah ngawt mai.Kawngah bawlhhlawh kan hmuh hian thil pathum kan ti thei.(1) kan chhar thei a (2) Kan pawtsawm in kan thehdarh thei (3) Bawlhhlawh bawmah kan paih thei.A chang chuan bawlhhlawh hi kan chhar tam lutuk chang a awm a,mi rel neuh neuh te hi kan thil ngaihthlak duh zawng a nih chang a awm.A chang chuan chhar mai duh tawk loin kawng tluanin kan thehdarh thin bawk.A paihna dik tak 'theihnghilh hmakna bawlhlawh bawm'a paih hi kan zir tur pawimawh tak anih chang a awm thin.
KA MUMANG

Zing kan tho chhuak chu sona kan en a dar 7:30 a lo ni tawh a,ka sirah chuan kannu chu a lo la muhil sak sak a.Kan en thin a kum 12 zet kan innei tawh tih hi sawi loh chuan miin an awih kher lo ang.A nalh ni! Choka lamah kan chhuak a kan awmpui nula pahnih te chuan kan fate chu School kal turin an lo siam vek tawh a,chaw an lo ei tir mek a,ka Driver pawh naupang thlah turin a lo in ring tawh.Thingpui min siam chu in pahin ka inngaihtuah a,'School dar 8 a tan an han ti kher kher hi chu a fuh mang e aw' ka ti rilru a,tlailam hun lah a hming a officer ka nih avangin kannu a awl bawk a naupang music class leh an tuition kal tur pawh a buaipui thei dawn a,school tan hma sorkar in a lo rel kher kher hi chu hmasawnna a va ni chiang em! Chutia ka rilru ka lo kawm chu ka tui deuh a ni ang thingpui chu ka vai baw palh a,ka taksa chu a lum pup a,ka harh hlawl!Ka mumang lek lo ni rengin!

A TAKAH CHUAN: Ka taksa lum deuh pup in ka muhil lai min han tiharh chu chiang zet hian ka meng a,thingpui buak aw zawng a lo nilo!Kan fa te ber class 1 zirlai in min zunkhum chu lo niin.Sona kan en vat a dar 5 a lo ni tawh a.Kan Di inchung chu ruahsur chang a a far thin a vangin bur kan dawh thluah a,ruah sur seng sengah chuan a far ri kauh kauh a.Kannu chu a lo tho tawh a,zing bazar a anhnah zawrh a ngaih a vangin a lo insiam mek a,kan en thin a kum reilote chhungin hnathawh rim vangin a lo tar bawih in ka hria,a nulat lai chuan kan veng khawiva ah na na na chuan nula nalh leh hmeltha ani ve thin a tunah zawng a taksa ah chuan mawina reng reng a awm tawh lo,hnathawh rim vangin a cher kiam a,vawiin chu chawl mai rawh han ti ngawt dawn ila kan nghei ani mai dawn si,Pa ber tan chuan a mangan thlak takzet ani.A kal liam tur chu a lainat takin ka thlir vawng vawng a,chhuah pahin hlim hmelpu deuhin "Nau zun kha chu lo buaipui mai rawh aw" a rawn ti a,a bak chu a reh vung vung mai.

Khumah chuan che chang loin ka inngaihtuah vang vang a,naupang school tan ni ani a,Dar 8 a school thleng tur chuan kan khua Khawiva a tang chuan dar 7 ah tal a lo ber ah chhuah angai ang,darkar khatah pawh school an thleng thei lo maithei leh nghal.Thingtuah chu ka lo chhekkhawl lawk tawh avangin ngailo mahse tuichawi a ngai a,chumi hnuah naupang buaipui,rilru chu a tawt tung a.Kan fanu upa ber hi kum 10 lai a lo nih ve tawh avangin ka tui chawi chhungin nau bual chu a lo ti ve thei maiin ka ring a,chaw e rawh ei hman a nilo.An tiffin tur leina pawisa lah chu ka nei der lo zui nen rilru a hah lo theilo a,ngaihtuahna chu awmlo dapin a kal kual zut zut a.Zing a kohhran comittee chu kal ngaihna a awm nganglo a thiante pawn min hrethiam mai ang,dar 8 a school thlen ber chuan rilru a mawlh,keini khua/veng a tang tehlul chuan motor beisei chi a ni silo.Insa a inhlawh mek ka nih avangin dar 9 ah hnathawk ka chhuah veleh a ngai dawn lehnghal.Ka rilru hah chu ka let ka let a,han thawh mai tumin ka han in bengkang a,ka ngaihtuahna ka thlak thut a a hma a ka mang nuam tak kha man chhunzawm tumin ka mu leh ta zawk a.

 
DUHAMNA

Nano car emaw, car chhuak thar tha ber ber emaw pawh nei la kawng chhiat dan chu a ngai reng ani.
Inchhawng sang takah i cheng emaw, Diin mai ah i cheng emaw pawh nise i thih hnuah engmah i chhawm dawn chuanglo.
Bank a i pawisa khawl chu eng ang a tam pawh nise i chhandamna a lei zo chuanglo.
Phone chhuakthar changkang ber ber lei zel pawh nila a be tu che chu an ngai reng ang.

Mihring nunah hian mamawh leh tul neih ve ngei ngai a awm a,i neih in a tlin anih phawt chuan i mamawh bak a nawmsakna deuh tur a i hman hi thil sual a ni teh ngawt lo a,sum ngah hi sual a ni ngawt lo.I thinlung chhung ril a duhamna leh awhna sual kha a pawi ber chu ani.Achhan chu mamawh te hi chu phuhruk theih ni mahse duhamna hi chu phuhruk theih a nilo a,neih a tam pauh leh awh a tam mai ani.Damchhung ni hi a reilo a,kan vul lai ni te hi tawite a ni.Eng ang a hausa leh khawsak nuam pawh ni la i hun tawp ah chuan saruak bawkin leiah i kir leh tho dawn.

Friday 6 March 2015

LEHKHATHAWN

Ka fanu duh tak,

I nu hian a lo pai lawk che a vangin kum 20 kan pel awrh tih in kan innei a,i pian hlim chuan kan en thin che a i pawr fep reuh a,dik tak chuan inu nen zirlai ve ve kan la nih a vangin 'engtinnge kan khawsak ang?' tih te,'engtinnge kan chawm ve tak ang le' tih te rilruah arawn lut lo thei lo a,mang ti ang tu ber ini.I nu hian thlakhat inih khan lehkha zir zawm turin a kalsan ta che a,keiin a hnu thlakhat ah.Inu'n a kalsan zan che a hnute ngen a i trap tlaivar kha ka hun tawn ah hian hrehawm ka la tih ber pawl atling,i riltam tuihal zanlaiah in tap a tihtheih a awm silo a kan han tlaivar zak mai kha pa tan chuan theihnghilh theih chi a nilo.Inu nen kan rawn haw leh meuh chuan kum 4 i lo ni tawh a inu leh pa kan ni tih pawh i hre tawh lo a,hei vang hian thu hrilh che pawh har ka tih phah.Engtik ni ah emaw ka Blog te i lo la tlawh ve anga itan heng thu hi ka lo dah mai zawk e.

Mate,i rawn nula chho ve dawn ta a i nunah hian thil tam tak i rawn tawng chho ve dawn a.I nunah hian hlim ni leh lungngaih ni te a lo indawt chho zut dawn ani.Engtik niah emaw chuan sualin a hneh che avang a i indawm kun ngawih ngawih hun a la awm ve dawn ani.Eng ber nge ka hre lo,mahse i la tawng ve dawn chiang a mihring dan anih avangin.He hun harsa i tawh lai hian engang a sual lianah nge i tluk tih lam ai chuan engtinnge i thawh leh tih hian i mizia tak tak a tilang dawn.Mihring hi kan ropuina ber hi tlu ve ngailo leh fel famkim anga kan lanna hi a ni lo,kan tluk a kan thawhleh zelna zawk hi ani.Hringnun lamtluang i zawh mekna ah hian nangmah tichak turin heng harsatna leh vanduaina a kan ngaih lo hmachhawn tu che hi hmang ang che.

Mate,Kan Mizo nunah hian sual na intranna hi school chawlhlai leh awl lai, abikin Nov-April hi a ni tlangpui thin.Lehkha zir buai lai hian sual tak tak na hman a awm loh a vangin heng awl lai hian tih tur in siam thiam la ka duh.A bik takin Dec 24th leh 31st phei hi chu khawiah pawh awm la chhuah ching suh ang che,sual a hnai bik em em ani.Tin,mahni inchhung hi mualpho harna ber anih avangin thiante hi hmun dang a kawm lo in in a kawm hi i zir a ngai bawk.

Mate,'Habit' te 'Hobby' te hi insiam chawp theih an ni.Nitin i hun hmanah hian i hnathawh emaw i thil tih thin mil a heng hi i siam ka duh.Sumdawng i nih chuan zingthawh hma a ngai a zan menrei loh kha tih thran a i neih a ngai,infiamna a eizawng i nih pawn Exercise la tur a zingtin thawh kha tih thran ah i nei leh mai ang,Politician i nih chuan sawisel i huat loh a insiamthat nan i hman a ngai,sawiselna hi huat a lak chi ani lo a medicine ang hian kan tan a tha ani.Enoch Powell pawn " Politicians who complain about the media are like sailors who complain about the sea" a lo tih kha.Lehkha zirlai i nih pawn nitin tlem tal lehkha zir kha tih than ah nei la,school chawlh lai pawn i thluak chawlh tir ngai suh.

Mate,Engtik niah emaw chuan pasal a chhia a tha ila nei ve dawn,heng hunah hian vawng reng tur a ka duh che chu Bible-in 'Sual chu kawngkhar bulah a bawk reng' a ti a,inkhawm ani emaw,milian in a chawei a ni emaw eng ang a pawimawh pawh nise i fate anmahni chauhin zanah inah dahin in nupa in chhuahsan ngai suh ang che u.A pathian thu awih puitling zawng in chhuah vek chuan sual kawngkhar bul a bawk a kha a lo lut dawn chiang a ni.

Ipa hian thil ropui leh thil pek hlu pek tur che ka nei lo,he ka thil ziak hi ka pek theih chhun che ani ringawt a nih hi.Mahse,thilpek hi aman leh a hlut zawng atangin teh lo la.Thilpek hi ape tu leh apek a dinhmun hian a hlut zawng a hril thui zawk.Tlemte pawh nise a petuin a bang a la neih zat hian thui tak a hlut zawng a hril ani.Mi hausa leh ropui ka nilo a ka hmangaihna bak thil hlu pek tur che ka neih lo,ka pek chhun che erawh hi chu a zawng zawngin ka pe che a, a chuang bang a awm lo.

Mate,Mark Twain-an kum 1875 a a fanu hnen a lehkha a thawn kha kum 1991 ah khan $33000 a hralh anih kha,he i hnen a ka lehkhathawn tlawm tak ve hi erawh tu khawkha ngaihsak leh hriatzui hlawh lovin a la thamral dawn a,mahse ka thawn chhan ber nang hian i nun a i vawn that phawt chuan Mark Twain ai a ka hlawhchhamna bik awm tur reng ka hre phalo.

Sawi tur tam tak ka nei a,nidang a sawiah ka dah rih phawt ange

Hmangaih rengtu che,
Ipa

Friday 9 January 2015

THIAN LEHKHATHAWN
Ka thian,
A chang chuan i inngaihtuah thin a,mal ngawih ngawih a inhriat chang leh nun ruak em em a awm chang i nei a,khawvelah hian tih tur nei ve lo ni mai a inhriat chang te ilo nei thin.Hlawhtlinna te hi sum leh pai leh nihna a tang vek a teh ani si a i beidawng a,hna tha mumal i neilo a han chawrchhuak turin pawisa i nei chuang silo.Mi ropui nih ve te,mi ngaihsan nih te leh chhungkua tal a midang mamawh lo a han awm te i chak a mahse i ngaihtuah nasat poh leh hlawhchhamna,beidawnna leh nun ninna in i khat.Kal ngaihna hrelo in i awm a hmasawn ngaihna i hre si lo,he nun rapthlak tak  a tang hian tlanchhiatna tur i zawng a,ruihhlo lamah te i kal phah ta a.Mahse ruihhlo leh engmah hian hahdamna a lo thlen chuang silo che....
Thianpa,thil pakhat chiah ka hrilh duh che a,he khawvelah hian thei ve ni a i inhriat ni phak silo in emaw,hna tha hmu zolo in emaw,Pawisa bul tanna tur nei loin emaw,hmasawn duh si tuna i awmdan ai a hmasawn dan tur hrelo in emaw i lo awm a nih pawhin beidawng lo la,he thil pakhat hi hre reng la ka duh "Minep tak ni a i in ngaihna kha a diklo a, mi bik ini.Tuna i awmdan khan i nihna a define lo,potential i nei a,nangmah ah khan hlawhtlin nan a pawimawh a awm vek,puihna chhete erawh i mamawh mai chauh ani.Tumah in en hniam tir lo la,chu ai a pawimawh chu nangmah kha in en hniam ngai suh.I nihna kha tuman an nih sak dawnlo che a i dinhmunah tumah an ding thei lo, i tih tur pawh i ko ah a innghat,tuna i nihna kha he i hringnun zinkawngah hian hlawhtling turin a tawk em em a, i hma lawk ah khan hlimna a awm a, mahse penkhat erawh i pen ve hram a ngai".
Thianpa,Cheetan Baghat a kha tumkhat chu intihhlum mai duh hial khawp in a beidawng ve a chu lai tak chuan tual ui mai mai leh neitu pawh neilo a hmu a,heng tual ui mai mai pawn an nun chhuah nan a theih tawp a an beih chuan enge ka beih loh bik ang tiin a rilru a siam anih kha.Nia,kutdawh leh Uicho mai mai pawn dam khawchhuah nan theih tawpin an bei ve a enge kan beih loh bik ang le.Engkim hi sum leh pai leh nihna in tehlo la ka duh,thil ropui tak tak hi sumin a lei thei lemlo.Zeng leh che thei miahlo niin sum lehpai hi i tu leh fate hnenah rochun tur neilo pawh nila tawngtai dan leh Pathian hnena innghah dan ringawt pawh i zir tir a an rilru a i tuh ngheh a i hlawhtlin pui chuan damchhan tlak a tling a, a ai a ropui a awm bik chuang hleinem.
Thianpa,tuna i awmdan hi i nihna tak tak a ni lo,i nihna diktak hi hei ai hian a tha daih tih hrechiang ber tu ka ni.I kal sual laklawh a,i dai pelh rih mai mai ani.Mahse,thianpa,kal sual te hi chu thil hlauhawm a ni lo a kalsual tih kan inhriatna lai atang khan let leh mai tur,kalsual ai chuan thutsual hi a pawi zawk a mualphothlak bawk si.Engtikniah emaw chuan thingpui no dawm chungin heng harsatna te,tu leh fate chanchin te hlim tak in Pathian zarah kan la sawi dun ngei ka beisei,lo dam reng ang che.
I thian,
BENA
INFIAMNA LAM

Kan ram hi a rethei ang reng si a hna lah a vang ang tulhtulh a,Sorkar hna lut tur ngat chuan mi tam tak zing a inziah tlin nalh a ngai ta,chumi ti tur chuan saptawng lamah chak tak leh naupan lai atanga school tha tak a kal ve a ngai.Mirethei,school tha ber ber a lut ve theilo tan chuan mangan tham ani.Hetih lai hian thil vanneihthlak tak erawh chu tun dinhmunah chuan tunhma ang lo takin sport lam atangin eizawnna tham sum a awm mek,a va lawmawm em!
Tunah chuan Sports theih avang a hna hmu tam tak kan nei tawh a.Police lamah leh hna hrang hrangah sang lutuk lo mahse kan sport thei te an lut ta neuh neuh a,an lawmpui awm khawp mai.Mahse,hetih lai hian state level vel a champ fo thin hna hmuh tak vang a kan ti tha ta ngailo a nih chuan in enlet a ngai ve khawp ang.
Sports dicipline hrang hrang zingah hian Boxing hi kan hlawhtlinna pawl tak niin ka hria a,khawvel huap a lang tham ngat Jenny leh Zoramthanga kan nei.Mahse,kan ti teh ang,hemi te pahnih hi an lo hlawhtling a sorkar pawn hna tha em em a pe ve ve a,hna an hmu chiah a sports lamah an zuih ral nghal!! Heng mite hi an hlu viau em? Talent nei tha lutuk khawvel huap pawn an ni a, hna an hmu a an ral thum,anmahni ringawt hi ral thum nise a zia zia awm tur a nia mahse an ral thum rual hian thangthar te tan kawng an ti ping tlat hi a pawi lai chu ani.
Sports Minister pawn 'hna hi chu kan pe tawhlo ang tumah,a sawtna a awmlo a an chhiatphah zawk' a ti tih tawngkam te a lo awm a,a pawi a adik bawk si.Jenny te hi hna hmu mailo se a talent hi Olympic thleng a gold la thei khawp ani,Zoramthanga lah chuti bawk.Rilru nat thlak deuh chu heng mite hian an naute lo kal zel tur tan kawng an ti ping vek a,hna an hmuh hian hna pe tu te ti phur khawpin han hlawhtling zui se sports lam ah an naute la khel mek zawng zawng tan kawng zau tak an lo sial sak ni mai tur,a thinrim thlak ka ti thin han ngaihtuah vang vang hian.
Hetih lai hian Football lam a hlawhtling te (JeJe-a,Mama,Adika etc) te erawh an entawn tlak a an naute ho tan kawng an sial mek e.LPS lam ten pro fight te an tia sport thiam te an ti phur a,MPL lam zawng pawn hmasawnna nasa tak kan hmu bawk,Sports thiamte tan a kawng hawng a inphal tak tak te malsawmin awm zel se,infiam mi hlawhtling mek te pawh thlen chin a duh tawk mai loin kan naute zel tan a kawng ti ping tu ni tawh lo a kawng sialtu nih tum zelin theih tawp kan chhuah a hun ta.Tan i la zel teh ang u.

Monday 5 January 2015

HMAIKAWR

Krismas laiin kan fate hnenah Krismas Putarin thil a pe che a te kan han ti thin a,naupang ho rilruah Krismas Putar chu pa fel deuh hmaituam ni tur a ngaihna te a awm a,anihna tak ah erawh chuan keimahni rethei ve tak te te te kha Krismas putar chu kanni.Hetianga miropui bik inthup nan a hmai han tuam vel hi film velah pawh kan hmu fova Spiderman,Batman,Zorro etc te ho te,a takah chuan mi pangngai ve tak ni hlawm kha thiltha a ruk a an tih dawn chuan an hmai an tuam thin.

Hmaituam dan chidang leh chu kan chhiatna lai leh thil tihruk thup tum a hmaikawr phen a bihruk hi ani.Greek thumalah hian hetiang a 'hmaikawr phen a biru' tihna thumal khat hi a awm a chu chu 'hupokrites' ani.English in an la peng a Hypocrite an ti a a thumal hi a thalo lam kawk deuh ani.Kristian te pawh hi midangin min sawinaah hian Hypocrite min ti fo a,biakinah leh Sunday velah chuan tha em em,mahse,nitin nunah rinawmna nei chuang silo mi phakar angin min chhuah thin.Midangin min hmuhdan ani miau a a dikna chin pawh a awm ang,mi perfect tumah kanni lo a misual ngaihdam ve mai kan nih hlawm avangin kan tlinglo reng a,Kristian zinga ropui ber pawl a kan ngaih Paula pawn 'thiltha tih ka tumin thil thalo ka ti leh thin' a ti ngam tawk ania mi min sawi dan hi a dik thawkhat ang.

Kum tam tak kal ta khan Lal Isua pawh kha hmaikawr vuahin he lei ah hian a rawn kal ve a,Lal Isua helei a hmaituam a a rawn kal ve kha erawh zawng a hming reng kha "Maka" an ni pang a,a hming ai mah khan a chezia leh a rawn kal dan kha a la mak zui.Mihring chi te tak te atangin hmeichhe pumah thlakua an awm pang a,engkim ti thei si kha engmah ti theilo in chaw barh leh zun leh ek tir an ngai a,pianna tur tha mumal pawh neilo in rethei takin a rawn seilian  a,a kawm duhzawng te lah mihnuai hnung te te zel an ni zui.Pastor bright tak tak te hi kan hmu fo a,bialah an han awm hian kohhran puipa te leh mi challang deuh te an han tlawhin an han kawmngeih hmasa thin a ni ngai a, Lal Isua ve kha zawng a kalna a piangah Nawhchizuar,hlepru,tualthat thin leh misual te bulah a han khawsa hmasa phawt zel ania,kan kohhran Pastor tur nise kan duhlo tlang ngawt ang.Hmaikawr hrang hrang zingah hian Maka hmaikawr hi zawng hralh a tla nganglo ani.